Genel cerrahi hastalarında yara enfeksiyonu ve mortaliteyi etkileyen risk faktörlerinin değerlendirilmesi
Nurkan Törer, Tarık Zafer Nursal, Sedat Yıldırım, Akın Tarım, Kenan Çalışkan, Ali Ezer, Turgut Noyan, Gökhan Moray
Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Genel Cerrahi Bölümü, ADANA
Özet
Amaç: Genel cerrahi bölümümüzün hastalarında yara enfeksiyonu ve mortaliteye etki eden faktörleri belirlemek.
Durum Değerlendirmesi: Yara enfeksiyonu genel cerrahi hastalarında en sık gelişen komplikasyondur (%2 ile %12). Mortalite oranı ise kliniklerin başarısını gösteren önemli bir faktördür ve yorumlanması belli kriterlerle yapılmalıdır.
Yöntem: Ekim 2002 ile Eylül 2003 tarihleri arasında merkezimize yatan 2174 hastanın demografik özellikleri yanında, yatış nedeni, ek hastalıklar, ASA derecesi, yapılan ameliyatlar, yatış süresi, yoğun bakımda yatış süresi gibi bilgileri ile yatış sırasındaki mortalite ve yara enfeksiyonları kaydedildi.
Bulgular: Hastaların %42.5'i erkek, %57.5'i kadın idi. Hastaların yaş ortancası 50 (14-92 yaş) idi. Yüzde 90.6'sı (n=1969) ameliyat edilirken, %9.4' ü (n=205) medikal tedavi-izlem veya tetkik amacıyla yatırıldı. Ameliyat edilen hastaların %3.9' unda (n= 77) yara enfeksiyonu gelişti. Bakılan parametrelerin yara enfeksiyonu üzerine etkileri değerlendirildiğinde yaş (p= 0.635) ve sistemik hastalığının olup olmaması (p=0.631) dışında tüm parametreler istatistiksel olarak anlamlı bulundu.
Anlamlı bulunan bu parametrelerin yara enfeksiyonu üzerine etkileri için lojistik regresyon analizi yapıldığında sadece hastaneye yatış nedenleri (p<0.0001) ve hastanede yatılan toplam gün sayısı (p<0.0001) ile yara enfeksiyonu arasında anlamlı ilişki saptandı. Servisimize yatan hastalardaki toplam mortalite oranı %1.2, ameliyat edilen hastaların toplam mortalitesi %1.4 olarak saptanmıştır. Bakılan tüm parametrelerin mortalite üzerine etkileri değerlendirildiğinde cinsiyet (p=0.322) ve ameliyat öncesi serviste yatış süresi (p=0.103) dışında tüm parametrelerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü. Anlamlı bulunan tüm bu parametreler kullanılarak mortalite üzerine etki lojistik regresyon analizi ile değerlendirildiğinde yoğun bakımda yatılan gün sayısının (p<0.0001) mortalite üzerine etkisi anlamlı bulundu.
Sonuçlar: Hastalardaki yara enfeksiyonu ve mortaliteye etki çok faktörlüdür. Bu nedenle yara enfeksiyonu ve mortalite oranlarını öngörmek için bu faktörlerin kombine kullanıldığı skorlama sistemlerine ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Yara enfeksiyonu, mortalite