Diabetik ayak yarası üzerinde hangisi daha etkili: Diabetik ayak eğitimi mi, öğrenim düzeyi mi?

Özet

Amaç: Diabetik ayak eğitiminin ve öğrenim düzeyinin diabetik ayak yarası üzerindeki etkinliğinin araştırılması.

Durum Değerlendirmesi: Diabetik ayak yarasının önlenmesinde, en çok üzerinde durulan konu hasta ve personel eğitimidir. Oysa, verilen eğitimin algılanması, öneminin kavranması ve uygulanmasında hasta ve onun bakıcısının öğrenim durumunun önemi bilinmemektedir.

Yöntem: 2004 yılında İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi ve Diabet polikliniklerine başvuran, diabetik ayak yarası olan veya diabetik ayak yarası için risk altında (evre 0) olan toplam 71 hasta ve bu hastalara evde bakım yapan 57 bakıcının (toplam denek sayısı; 138) öğrenim düzeyi, diabetik ayak konusundaki eğitimleri ve Wagner sınıflamasına göre yara evrelerinin ilişkisi; ayak muayenesi ve yüz yüze anket metodu ile araştırıldı.

Bulgular: Hastaların %74.7'si ilkokul, %18.3'ü orta öğrenim, %7'si üniversite düzeyinde öğrenim görmüştü. Hastaların %58'i diabetik ayak hakkında eğitim almış, %42'si eğitim almamıştı. Bakıcıların 33'ü (%57.9) ilkokul, 22'si (%38.6) orta öğrenim, 2'si (%3.5) üniversite öğrenimi görmüştü.
Mann-Whitney U testi ile yapılan istatiksel analizde Wagner evresi ile hastanın ve bakıcısının öğrenim durumu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı (p>0.05). Chi-square testi ile yapılan istatiksel analizde ise hastanın diabetik ayak hakkında eğitim almış olması ile Wagner evresi arasında anlamlı düzeyde ters ilişki saptandı (p<0.01).

Sonuç: Hastanın ve bakıcısının öğrenim seviyesinin yara evresi üzerine etkisi yoktur fakat hasta eğitimi yara evresini düşürmektedir.