ÖMER FARUK AKINCI1, HÜSEYİN VURAL2, OKTAY ARSLAN3, MUHARREM BİTİREN4, İLYAS ÖZARDALI4, ALİ UZUNKÖY1, ALİ COŞKUN1

1Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, ŞANLIURFA
2Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Biyokimya ABD, ŞANLIURFA
3Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Farmakoloji ABD, ŞANLIURFA
4Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Patoloji ABD, ŞANLIURFA

Özet

Amaç: Bu çalışma, metilazoksimtanol (MAM) verilerek rat kolonlarında oluşturulan nükleotoksik değişikliklerin, tek doz ve intraperitoneal (IP) olarak verilen selenyum ve C vitamini ile ne ölçüde etkilendiğini araştırmak amacıyla planlandı.

Durum Değerlendirmesi: MAM, dimetilhidrazinin aktif bir metaboliti olup, ikisi de deneysel kanser çalışmalarında sıklıkla kullanılmaktadır ve 24 saat içinde kolon mukozasında histopatolojik değişikliklere neden olur. Selenyum, peroksit metabolizmasında rol alan temel elementlerden biridir ve deneysel karsinogenezis üzerine inhibitör bir etki gösterdiği bildirilmiştir. C vitamini de antioksidan bir ajandır. Yapılan deneysel çalışmalarda, selenyum ve C vitamininin etkisi, daha çok hayvan yiyecek ve içeceklerine katılarak araştırılmış, tek doz ve IP etkileri üzerinde pek durulmamıştır.

Yöntem: 200 gr. ağırlığında 32 adet erkek Wistar Albino rat, 8'erli 4 gruba ayrıldı. Birinci gruptaki her rata IP olarak sadece 1 cc. serum fizyolojik verildi. 2. gruptaki ratlara sadece IP MAM asetat, 3. gruptaki ratlara önce IP sodyum selenit solüsyonu, 1 saat sonra ise MAM asetat verildi. 4. gruptaki ratlara da önce IP C vitamini ve 1 saat sonra MAM solüsyonu verildi. 24 saat sonra bütün ratlar eter inhalasyonu ile sakrifiye edildi. Ratların kolonları çıkarıldı ve proksimal ve distal kısımlarından kesitler alınarak 400 büyütme altında incelendi. Histopatolojik ve nükleotoksik değişiklikler karyorektik indeks (KI) ile değerlendirildi. KI, hiperkromatik veya parçalanmış çekirdeklere sahip anormal hücre sayılarının aynı alanlardaki normal hücre sayılarına bölümünden elde edilen sayının 100 ile çarpılmasıyla elde edildi.

Çıkarımlar: 3. gruptaki bir rat 24 saat dolmadan öldü. KI değerleri sırasıyla 2.89, 31.07, 10.04 ve 13.16 idi. Üçüncü ve 4. gruptaki KI değerleri, hem kontrol grubuna hem de MAM grubuna göre anlamlı derecede farklıydı (p<0.01). Yani selenyum ve C vitamini verilmesi, oluşan histopatolojik değişiklikleri anlamlı derecede azaltmış ancak tamamen önleyememişti.

Sonuç: MAM asetat, rat kolonlarında çok belirgin bir nükleotoksik etki oluşturmakta ve oluşan bu etki, tek doz ve intraperitoneal olarak verilen selenyum ve C vitaminiyle, anlamlı derecede azaltabilmektedir.

Anahtar Kelimeler: METİLAZOKSİMETANOL, KARYOREKTİK İNDEKS, KOLOREKTAL KANSER