A ÖZDEMİR AKTAN1, CUMHUR YEĞEN1, YUNUS YAVUZ1, ZEYNEP ETİ2, BAHADIR M GÜLLÜOĞLU1, RIFAT YALIN1

1Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, İSTANBUL
2Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, İSTANBUL

Özet

İskemi-reperfüzyon hasarı karaciğer transplantasyonun başarısını etkileyen önemli mekanizmalardan bir tanesidir. Bu çalışma domuzlarda yapılan karaciğer transplantasyonunun değişik evrelerinde endotelin seviyelerindeki değişiklikleri araştırmak amacı ile düzenlenmiştir. Karaciğer transplantasyonu için beş domuz donör, beş tanesi ise alıcı olarak kullanıldı (ağırlık 25-40 kg). Alıcı domuzda hepatektomi öncesi damarları klemplemeden hemen önce serum endotelin seviyelerini ölçmek amacı ile pulmoner arter, portal vEn ve infra hepatik vena kavadan kan örnekleri alındı. Diğer domuzdan alınan karaciğerin transplantasyonundan sonra, klempleri açmadan hemen önce ve reperfüzyondan 15 ve 30 dk, sonra aynı damarlardan yeniden kan örnekleri alındı. Transplantasyon işlemi süresince portal ven ve inferior vena kavadan, juguler vene, veno-venöz by-pass yapıldı. Cerrahi işlem boyunca domuzlar hemodinamik olarak stabil kaldılar. Klemplemeden ve reperfüzyondan önce pulmoner arterden elde edilen ortalama endotelin seviyeleri sırasıyla 1.00 pg/ml ve 1.02 pg/ml idi ve reperfüzyondan 15 ve 30 dk. sonra bu seviyeler 0.44 pg/ml ve 0.42 pg/ml'ye düştü. Portal venadan elde edilen endotelin seviyeleri sırasıyla 0.34, 0.44, 1.06 ve 1.52 pg/ml, infra hepatik vena kavadan elde edilenler ise0.58, 1.14, 1.94 ve 2.54 pg/ml idi.

Sonuç olarak endotelin cevabının iskemi-reperfüzyon hasarının reperfüzyon döneminde daha belirgin olduğu ve karaciğerin endotelin metabolizmasında önemli bir yerinin olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: İSKEMİ-REPERFÜZYON HASARI, KARACİĞER TRANSPLANTASYONU, ENDOTELİN, DOMUZ