TÜM MULTİPL TRAVMALI HASTALARDA SERVİKAL GRAFİ ÇEKİLMESİ GEREKLİMİDİR?
GÜRKAN ERSOY, YALÇIN ENGİNBAŞ, ÖZGÜR KARCIOĞLU, NEŞE USER
Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi, İlk ve Acil Yardım ABD, İnciraltı, İZMİR
Özet
Travmatik servikal vertebra yaralanmaları hızla tanınıp tedavi edilmezse ciddi sekeller veya ölümle sonuçlanabilir. "İleri Travma Yaşam Desteği" (ATLS) kurallarına göre tüm multipl-travma hastalarında 3 yönlü servikal vertebra grafilerinin çekilmesi önerilmektedir. Bu retrospektif çalışmada bu hastalarda servikal vertebra grafilerinin çekilmesinin gerçekten zorunlu olup olmadığını araştırdık.
Çalışmaya alınma kriterleri hastanın bilincinin açık, oryante ve koopere olması, alkol-ilaç aşırı dozajı olmamasıydı. 1993 yılı 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasında Acil Servisimize başvuran 303 multipl travma hastası içinde 267 hasta kriterlere uyuyordu ve dosyaları uygun şekilde doldurulmuştu. Çalışmaya alınan hastaların (%5) (13'ünde) boyun ağrısı veya palpasyonda boyun hassasiyeti nedeniyle servikal vertebra yaralanması tanısı kondu. Servikal vertebra yaralanması olan hastaların 3'ünün (%23) nörolojik muayenesi patolojikti. Boyun ağrısı ve/veya hassasiyeti olmayanlardan hiçbirinde servikal vertebra yaralanması yoktu.
Sonuç olarak, servikal vertebra yaralanmasının çabuk tanınması için boyun ağrısı ve/veya hassasiyeti geçerli bir kriterdir. Aşağıdaki kriterlere sahip multipl travma hastaları için rutin servikal vertebra grafilerinin çekilmesi gereksizdir:
1) Hastanın bilinci yerinde, oryante, koopere, alkol ilaç almamış,
2) Boyun ağrısı ve/veya palpasyonda hassasiyet yok.
Gereksiz servikal grafilerinin çekilmemesi sonucunda hastanın değerlendirilmesi hızlanır, boşuna radyasyona maruz kalınmaz ve tedavi maliyetleri azalır.