KARACİĞER SICAK İSKEMİ VE REPERFÜZYON HASARINDA İLOPROST (ZK 36374) VE NORDİHİDROGUAİRETİK ASİTİN ETKİSİ
NESİME OKBOY1, CUMHUR YEĞEN1, ÖZDEMİR AKTAN1, HALDUN DÖŞLÜOĞLU1, RIFAT YALIN1, SÜHA YALÇIN2, SEVİM ERCAN3
1Marmara Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı, İSTANBUL
2Marmara Üniversitesi Biokimya Anabilim Dalı, İSTANBUL
3Gazi Üniversitesi Farmakoloji Anabilim Dalı, ANKARA
Özet
Bu çalışmada sıçan karaciğerinde iskemi-reperfüzyon hasarı modelinde prostasiklin analoğu iloprost (ilo) ve lipoksigenaz inhibitörü nordihidroguairetik asit (NDGA) in etkileri araştırıldı.
Karaciğerin median ve sol loblarına ait portal venöz ve hepatik arteriel akım 60 dakika süre ile mikrovasküler klemp yardımıyla kesildi. İloprost grubuna (n:15) iskemi öncesi 25 µg/kg iloprost İV, NDGA (n:15) reperfüzyon öncesi 5. dakikada 10 mg/kg NDGA İV ve ilo+NDGA grubuna (n:15) iskemi öncesi 25 µg/kg iloprost, reperfüzyon öncesi 5. dakikada 10 µg/kg NDGA İV, kontrol grubuna (n:15) aynı zamanlarda İV izotonik NaCl verildi. 6. dakika, 2. saat, 2. gün ve 7. gün SGOT, SGPT ve LDH değerleri ölçüldü. Dokuda malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), prostoglandin E2 (PGE2) ve lökotrien C4 (LTC4) düzeyleri için 6. dakika ve 2. günlerde doku örnekleri alındı. Ayrıca ışık mikroskobunda histopatolo]ik inceleme yapıldı.
İlo, NDGA ve ilo+NDGA gruplarında kontrol grubuna göre 2. saatte SGOT, SGPT ve LDH düzeylerinde belirgin iyileşme (p<0.05) saptandı. İloprost ve NDGA nın sinerjik etkisi olmadı. İlo grubunda kontrol ve ilo+NDGA grubuna göre MDA düzeyinde belirgin düşme (p<0.05), GSH düzeyinde belirgin artış (p<0.05) saptandı. Bu değerlerde ilo+NDGA ve kontrol grubu arasında farklılık saptanmadı. LTC4/PGE2 oranları NDGA ve ilo +NDGA grubunda düşük olarak bulundu.
Sonuç olarak, İloprost ve NDGA nın sıçan karaciğerinde iskemi-reperfüzyon hasarını engellemede yararlı olduğu gözlenmiştir. Bu etki İloprost ile daha belirgin olarak ortaya çıkmıştır. İki ilaç birlikte verildiğinde iloprostun belirgin etkisinin kaybolmasının, NDGA nın lipoksigenaz yolu inhibisyonuna ve/veya bu dozda karaciğere toksik etkisine bağlı olduğu sonucuna varılmıştır.