Tomografi Şiddet İndeksi Akut Pankreatitte Prognozu ve Komplikasyonları Belirlemede Yararlımıdır?
Dr. Mustafa TİRELİ
C.B.Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı, MANİSA
Özet
Amaç: Bu çalışmada tomografi şiddet indeksin (TSİ) akut pankreatit ağırlığını ve prognozunu belirlemedeki etkinliği Ranson ve Glasgow skorlarıyla karşılaştırılarak ortaya konmaya çalışılmıştır.
Durum Değerlendirilmesi: Akut pankreatit atağının ağırlığını belirlenmesinin tedavi yönünden çok büyük önemi vardır. Bu amaçla pek çok yöntem (Ranson, Glasgow, APACHE II, peritoneal lavaj, karın tomografisi vb.) kullanılmıştır. Ancak herkesçe tatminkar bulunan bir yöntem ortaya konamamıştır. TSİ 'in diğerlerinden daha olumlu sonuç verdiği öne sürülmektedir ama, bu konudaki yayın sayısı çok azdır.
Yöntem: Akut pankreatitli 90 hastada ilk 48 saat içinde Ranson, Glasgow skoruna bakılmış; ilk 5 gün içinde karın tomografisi çekilmiştir. Ranson ve Glasgow skoru 3 ve üstü pozitif olanlar ile TSİ 6 ve üstü puanı olanlar ağır akut pankreatit sayılmıştır. Tüm hastalar iyileşme - ölene kadar izlenmiş, pankreatit komplikasyonları kaydedilmiştir. Bakılan bu üç parametrenin sonuçları ağır atağı belirlemedeki duyarlılığı, özgüllüğü; hastalığın prognozu ve pankreatit komplikasyonlarını ortaya koyabilme gücü yönünden karşılaştırılmıştır
Çıkarımlar: TSİ'nin ağır atağı belirlemedeki duyarlılığı ve özgüllüğü, Ranson ve Glasgow skorlarından daha üstündür. TSİ'nin pozitif prediktif değer ve genel doğruluk oranı, Ranson ve Glasgow skorlarından anlamlı derecede daha üstündür (p<0.05). Pankreasta nekroz gelişimini ve nekrozektomiye gereksinim duymayı ve peripankre-atik sıvı toplanmasını belirleme yönünden de TSİ sonuçları anlamlı derecede diğer iki skor sisteminden daha iyidir (p<0.05). Mortaliteyi gösterme yönünden bu üç belirteç arasında anlamlı bir fark saptanamamıştır (p>0.05).
Sonuç: TSİ ağır pankreatit atağını belirleme ve yerel pankreatit komplikasyonlarını ortaya koyma yönünden Ranson - Glasgow skorlarından dahi iyi sonuç vermektedir.
Anahtar Kelimeler: Akut pankreatit, tomografi ciddiyet indeksi, Ranson kriterleri, Glasgow skalasi