Rudolf Nissen: Cerrahpaşa Cerrahi Kliniği'ndeki çalışmaları ve Türk Cerrahisine katkıları

Özet

1933 Üniversite Reformu, Atatürk'ün gösterdiği hedefler doğrultusundaki Türkiye Cumhuriyeti'nin gelişmelerinden biridir. Nazilerin yürürlüğe koyduğu kısıtlayıcı yasalar nedeniyle Almanya'da artık çalışma olanağı kalmayan bilim adamlarından biri de tanınmış genç cerrahi profesörü Rudolf Nissen'dır. Patolog Schwartz ile birlikte Türk Hükümetiyle anlaşmaları imzalayan öncülerden olmuştur.

1896'da doğan Nissen 1921'de Münih'te dönemin dünyaca ünlü cerrahı Prof. Dr. Sauerbruch'un yanında asistan, başasistan ve profesör olarak bulunmuştur. 1931'de dünyada ilk kez pnömonektomiyi başararak şöhretini Almanya dışına da yaymıştır.

1933 yılından itibaren, 37 yaşında Ordinaryüs Profesör ünvanıyla İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin Cerrahpaşa'daki 1. Cerrahi Kliniğine direktör olarak tayin edilmiştir. Cerrahpaşa Cerrahi Kliniğinde çok verimli çalışmalarda bulunmuş, yeni ameliyat teknikleri ve yetiştirdiği cerrahlarla Türk Cerrahisine katkıları büyük olmuştur. Yeni bir cerrahi binasının planlanmasını ve inşaatını sağlamış, Türkçe ve Almanca 4 cerrahi kitabı, 62 Türkçe bilimsel yayın yayımlamıştır. Dünyada ilk kez yaptığı, özellikle akciğer ameliyatlarıyla o dönemde bir efsane olmuştur; örneğin 1936'da yaptığı bir ameliyat daha sonra Nissen fundoplikasyon işleminin esasını teşkil etmiştir. Rudolf Nissen 1939 yılında tedavi amacıyla Amerika Birleşik Devletlerine gitmiş, 1940 – 1952 yılları arasında Amerika'da kalmış, 1952'de İsviçre'de Basel Cerrahi Kliniği direktörü olmuştur. 1967 yılında emekli olan Prof. Dr. Rudolf Nissen 1981'de Basel'de vefat etmiştir.

Almanya'da göç eden bilim adamları içinde ilk kez anılarını yayınlayan Nissen olmuştur. 1969'da yayınlanan anılarında Türkiye'deki yaşamını, ülkedeki şartları, gezilerini ve ayrılışını etraflıca yazmıştır (Helle Blaetter, dunkle Blaetter. Erinnerungen eines Chirurgen. Stutgart 1969). Ülkemizde hâlâ şöhreti devam etmekte olup minnetle hatırlanmaktadır.