Lokal ileri rektum kanserinde neoadjuvan kemoradyoterapiye yanıt: Dokuz Eylül Üniversitesi deneyimi
Aras Emre Canda, Cem Terzi, Sülen Sarıoğlu, İlknur Bilkay Görken, Hilmi Alanyalı, Funda Obuz, Uğur Yılmaz, İlhan Öztüp, Selman Sökmen, Mehmet Füzün
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnciraltı, İZMİR
Özet
Amaç: Lokal ileri ve/veya lenf düğümü tutulumu olan rektum kanseri nedeniyle uzun dönem neoadjuvan kemoradyoterapi (KRT) uygulanan hastalarda tümörün T ve N evresinde gerileme ve patolojik tam yanıt oranlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 1993 – 2007 yıllarında tedavisi yapılmış lokal ileri (T3/T4) ya da lenf düğümü tutulumu olan (evre II-III) 126 rektum kanserli hastanın prospektif olarak toplanmış verileri değerlendirildi. Tüm hastalara eşzamanlı KRT uygulandı. Küratif amaçlı cerrahi rezeksiyon KRT bitiminden 4-8 hafta sonra yapıldı. Neoadjuvan KRT'ye yanıtın değerlendirmesi ameliyat öncesi evreleme ile patolojik evrenin karşılaştırılması ile yapıldı. Rezeksiyon materyalinde herhangi bir kanser hücresi gözlenmemesi (ypT0N0), patolojik tam yanıt (pTY) olarak değerlendirildi. Tümörün T ve N evresindeki gerileme (TG ve NG) kısmi yanıt (KY) olarak değerlendirildi.
Bulgular: Serideki hastaların ortalama yaşı 57,9 idi. Olguların %40,5'i kadın, %59,5'i erkek idi. Tedavi öncesi yapılan radyolojik incelemelerde olguların 54 (%42,8)'ünde T3, 58 (%46)'inde T4 tümör saptandı; olguların 32 (%25,4)'sinde lenf düğümü metastazı izlenmezken (cN0), 94 olguda (%74,6) lenf düğümü metastazı saptandı (cN+). Tümörün yerleşim yeri olguların %61,1'inde alt rektum, %25,4'ünde orta rektum, %13,5'inde üst rektum idi. Sfinkter koruyucu cerrahi olguların %62,7'sinde uygulanabildi. Neoadjuvan KRT sonrası pTY (ypT0N0) olguların 13 (%10,3)'ünde izlendi. Serideki 63 (%63) olguda TG, 57 (%45,2) NG, 76 (%60,3) olguda KY izlendi. Neoadjuvan tedaviye yanıt ile tümör yerleşimi ve sfinkter koruyucu cerrahi uygulanabilirliği arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık izlenmemiştir (P>0.05).
Sonuç: Neoadjuvan KRT uygulanan hastaların büyük bir kısmında tümörde boyut ve/veya evre gerilemesi sağlanabilmektedir. Evre gerilemesi, sfinkter koruyucu cerrahi uygulanabilirliğini arttırmamaktadır. Rezeke edilebilir rektum kanserlerinin primer tedavisi cerrahidir.
Anahtar Kelimeler: Lokal ileri rektum kanseri, neoadjuvan kemoradyoterapi, evre gerilemesi