Ramazan Eryılmaz1, Mustafa Şahin1, Tamer Gündoğdu 1 Adem Akçakaya1, Orhan Alimoğlu1, İsmail Okan1, Adnan Somay2, M. Baki Çekmen3, Emin Özbek4

1Vakıf Gureba Eğitim Hastanesi I. Cerrahi Kliniği, İSTANBUL
2Vakıf Gureba Eğitim Hastanesi Patoloji Kliniği, İSTANBUL
3Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya AD, KOCAELİ
4Vakıf Gureba Eğitim Hastanesi Üroloji Kliniği, İSTANBUL

Özet

Amaç: Bu çalışma potent bir NF-kappaB inhibitörü olan sulfasalazin ile ratlarda intestinal iskemi/reperfüzyon hasarının önlenebileceği veya azaltılabileceği hipotezi üzerine kurulmuştur.

Durum Değerlendirmesi: Mezenter iskemi sıklıkla cerrahi girişim gerektiren ciddi bir klinik durumdur. İskemik dokuların reperfüzyonu onarım fazı için gerekli olmasına karşın reaktif oksijen radikallerinin salınması ve nötrofil birikimini aktive etmesi nedeniyle akut iskemik hasarı daha kötüleştirmektedir. İnflamatuar süreçte NF-kappaB'nin önemli ve merkezi bir rolü vardır.

Yöntem: Bu deneysel çalışmada her grupta 10 rat olmak üzere 3 grup oluşturuldu. Kontrol grubunda (Grup I) superior mezenter arter bulundu ve askıya alındı, ancak bağlanmadı. 120dk beklendikten sonra ileumdan doku örnekleri ve portal venden kan örnekleri alınarak ratlar sakrifiye edildi. İskemi / reperfüzyon (İ/R) grubunda (Grup II) superior mezenter arterin aorttan çıktığı yerin hemen distaline klemp konularak 60 dk iskemi oluşturuldu. Daha sonra klemp açılarak 60 dk reperfüzyon yapıldı. Kontrol grubundaki gibi doku ve kan örnekleri alındı. Sulfasalazin grubuna (Grup III) ise Grup II'den farklı olarak iskemiden 30 dk sonra sulfasalazin verildi. Alınan ileum doku örneklerinde immunohistokimyasal boyama yöntemiyle iNOS, p65 ve kaspas protein ekspresyonları çalışıldı. Kan örneklerinden ise Greiss reaksiyonu aracılığıyla NO miktarları ölçüldü.

Bulgular: Kontrol grubunda iNOS, p65, kaspas protein ekspresyonları ve serum NO seviyeleri bazal seviyede bulundu. İ/R grubunda (Grup II) ise bu proteinlerin ekspresyonları en yüksek seviyede tespit edildi. Sulfasalazin (Grup III) grubunda kontrol grubundan yüksek, İ/R grubundan ise düşük seviyede bulundu. Yapılan istatistiksel çalışmada, NO seviyeleri, iNOS ve kaspas ekspresyonlarında kontrol grubuyla I/R grubu arasında anlamlı fark bulunurken (p<0.05), sulfasalazin kullanılan grup ile kontrol grubu arasında anlamlı fark saptanmadı. P65 ekspresyonunda I/R grubu kontrol grubuyla karşılaştırıldığında anlamlı bir artış olmasına karşın, sulfasalazin grubunda I/R grubuna göre belirgin bir azalma olmakla beraber bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır.

Sonuç: Bu çalışmada, ratlarda intestinal İ/R modelinde kullanılan sulfasalazinin hücre hasarından sorumlu doku proteinlerinin ekspresyonlarını azaltarak koruyucu etkiye sahip olabileceği gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Bağırsak, iskemi-reperfüzyon hasarı, sulfasalazin,