Özet

Amaç

Yanık yaralanmaları, tüm dünya gibi ülkemizde de halen olmaya devam eden yıkıcı bir travmadır. Çocuk yanıklarının pek çoğu engellenebilir yaralanmalardır. Ebeveyn/bakıcılarının dikkatsizliği sonrasında gelişen yanıklar mortalite yanında hayat boyu devam eden morbiditeler ile sonuçlanabilmektedir. Bu anlamda, çocuk yanıklarının önlenmesi için etiyolojinin ortaya konulması ve nedenlerin tespit edilmesi alınacak koruyucu tedbirlerin netleşmesini sağlayacaktır.

Gereç ve Yöntemler

Hastanemiz yanık polikliniğine başvuran ardışık 100 hasta çalışmaya alındı. Oluşturulmuş anket formu bu hastaların ebeveyn/bakıcılarından edinilen bilgiler ile dolduruldu.

Bulgular

Hastaların yaş ortalaması 3,74±3,07 ve %52 erkek olarak bulundu. Yanıkların çoğunluğu öğlen saatlerinde izlenmekteydi (ortanca 12:45). Yanıkların %78’i kendi evlerinde oluşmuştu. Yaralanmaların %66’sında ebeveyn çocuğa müdahale edebilecek mesafede bulunmaktaydı. Hastaların %21’ine yanığı takiben olay yerinde hiçbir müdahale yapılmaz iken %14 buz ve %1 yoğurt uygulandığı tespit edildi. Hastaların %45’i taksi kiralayarak hastaneye ulaşmıştı. Tüm grupta sıcak sıvı yanıkları en sık izlenen etiyolojik ajandı (p<0.003). Hastaların %62’si yemekleri yaşam odasında ve yerde yemekteydi (p<0.001).

Sonuç

Yaralanmaların büyük çoğunluğu ebeveyn/bakıcıların müdahale edebileceği uzaklıkta olması, dikkatsizlik veya farkındalık yaratılmaması nedeniyle oluştuğunu göstermektedir. Çocuk yaş grubunda yanık insidansının düşürülmesi için ailelerin yerde yemek yememeleri ve mümkün olduğunca merkezi soba dışında ısınmaları sağlanmalıdır. Yanık oluşumu sonrası su ile soğutmanın yapılmaması klinik tabloyu daha da zora sokmaktadır. Bu çalışmamız ışığında, koruyucu tedbirlerin oluşturulması ve halka ulaştırılması konularına özel önem verilmelidir.