PANKREAS BAŞI KANSERLERİ YETERİNCE ERKEN YAKALANABİLİYOR MU?

Özet

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda 1990-1993 yılları arasında pankreas başı kanseri tanısı alan toplam 46 olgu retrospektif olarak incelendi. Ortalama yaş 62.5 (40-82) yıl olup erkek/kadın oranı 2.06'dır. Olguların tümünde dispeptik yakınmalar, %93'ünde de sarılık mevcuttu. %51 olguda ise yandaş hastalık belirlendi. Olguların %69'unda karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, %43'ünde de hipoalbüminemi saptandı. US'de %67 olguda pankreas başında kitle tanımlanırken %22.2 olguda tıkanma sarılığı bulguları dışında patoloji saptanamadı. 5 olguda ise US normal olarak değerlendirilmiştir. BT ile pankreas başındaki kitleler %97.5 oranında doğru olarak değerlendirilmiştir. 36 olguya (%78.2) operasyon uygulanmış, inoperabl kabul edilen 6 olguya perkütan eksternal biliyer drenaj kateteri takılmıştır. Diğer 4 olgudan 1'i tedaviyi reddetmiş, 3 olgu tetkik aşamasında eksitus olmuştur. Operasyon uygulanan 36 olgunun %13.9'una (5 olgu) Whipple operasyonu uygulanabilirken, %75'ine palyatif girişim uygulandı. Geri kalan 4 olguya ise %11.1) sadece laparatomi yapıldı. Serideki operatif mortalite %8.3, genel mortalite %13 olarak belirlendi. Olguların ortalama sağkalım süreleri (18 olgu sonucu) Whipple operasyonu, palyatif by-pass operasyonları ve perkütan drenaj uygulanan gruplarda sırasıyla 10.3 ay, 4.1 ay ve 2 ay olarak belirlenmiş olup, genel olarak serideki sağ kalım süresi 4.2 aydır. Bu çalışma, literatürde gövde ve kuyruk bölümlerine göre çok daha erken bulgu verdiği ileri sürülen pankreas başı kanserlerinin, merkezimizde oldukça geç yakalanabildiği ve radikal operasyon şansı çok daha düşük olduğunu ortaya koymaktadır.